Pages

3 Eylül 2008 Çarşamba

Çocuk gelişimi için öneriler

Bir arkadaşım mail ile göndermişti bende sizlerle paylaşayım dedim.


0-3 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Bebeğinizle göz göze bakın.
¨ Yüzüne gülümseyerek ve hoşnutlukla bakarsanız o da kendinden hoşnut olacak, kendini değerli bulacaktır.
¨ Onunla konuşun, ninniler, şarkılar söyleyin. Değişik sesler, müzikler dinletin
(saatin sesi, hafif müzik sesi, kuş sesi, gibi)
¨ Onu hafif hafif, müziğin ritmine uygun olarak sallayın.
¨ Yatağının üzerine iple hareketli resimler renkli kumaş, sünger, kağıt parçalarından oluşan oyuncaklar asın (Yaklaşık 50 cm yukarı)
¨ Beslerken kucağınıza alın, Ona ismiyle seslenin.
¨ Kucağınıza aldığınızda bedenini hafif hafif okşayın.
¨ Ağladığında, huzursuzlaştığında hemen yanına gidemiyorsanız bile ona seslenin, ve kısa sürede yanına gitmeye çalışın. Onunla sakin bir sesle konuşun, ninni söyleyin, kucağınıza alın.
¨ Kucağınızda, taşıma koltuğunda veya bebek arabasında onunla dolaşmaya çıkın.
¨ Sırtüstü durumdan kaldırırken başını arkaya düşürebilir, yatırıp kaldırırken başını elinizle destekleyin.
¨ Ellerini tutarak el hareketlerine yönelik oyunlar oynatın (tel sarar oyunu gibi)
¨ Bebeğinizi orta sertlikte bir yatakta, ince bir yastıkla, sırtüstü veya yan yatırmanız önerilir.


4-6 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Bu dönemde onunla “ce-e” benzeri oyunlar oynayın.
¨ Değişik sesler çıkaran oyuncaklar, çıngıraklar verin, Değişik sesler, müzikler dinletin
¨ Bebeğinizi yıkarken, altını değiştirirken, beslerken onunla konuşun.
¨ Onun çıkardığı seslere siz de cevap verin, çıkardığı sesleri taklit edin.
¨ Onun ulaşabileceği mesafelere plastik, renkli, yaşına uygun oyuncaklar ya da plastik bardak, tabak gibi ev eşyaları koyarak almaya teşvik edin. Oyun malzemelerini seçerken güvenli olmalarına özen gösterin
¨ Büyük, renkli resimler, şekiller, kitaplar gösterin.
¨ Aynada kendisine baktırarak oynayın, bu arada ismini tekrarlayın.

7-9 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Sallanınca veya sıkılınca ses çıkaran, yaşına uygun oyuncaklar verin. Bu oyuncakların, küçük parçalarının olmamasına dikkat edin.
¨ Onunla konuşurken, büyük insanla konuşur gibi durup, onun cevap vermesini, ses çıkarmasını bekleyin.
¨ Ona evdeki eşyaları göstererek isimlerini söyleyin.
¨ Ona her gün biraz resimli kitap gösterin ve kısa bir-iki öykü anlatın ya da okuyun.
¨ Ona döndürebileceği, üst üste ya da iç içe koyabileceği oyuncaklar, plastik tabak, bardak gibi eşyalar verin.
¨ Onunla oyuncak plastik küpleri ya da kutuları üst üste dizip devirmece oynayın.
¨ El-yüz yıkama, banyo yapma ve yatma işlerini hep aynı şekilde yaparak bir alışkanlık oluşmasını sağlayın.
¨ Yeni yapmaya başladığı ya da yeni kazandığı becerilerini coşkuyla karşılayın. Her fırsatta onu farkettiğinizi ve yaptıklarıyla ilgilendiğinizi hissettirin.

10-12 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Bebeğiniz yerde battaniye üzerinde oturup oynarken ondan birkaç adım uzaklaşıp geri gelerek, ona her zaman geri geleceğinizi öğretin, güven verin.
¨ Yeni insanları, yeni yerleri, ve yeni nesneleri ona gösterin.
¨ Resimli kitaplara birlikte bakın ve resimler hakkında konuşun.
¨ Banyoda plastik oyuncaklar, doldurup boşalta-bileceği plastik bardaklar verin. Ya da odaya serdiğiniz geniş bir naylon örtünün üzerine koyacağınız bir kap su ile bu oyunu oynatabilirsiniz. Ancak asla yalnız bırakmayın.
¨ Dilimlenmiş elma, ekmek, bisküvi gibi eli ile alıp yiyebileceği besinleri önüne koyun.
¨ Ayrıca eline kaşık vererek birlikte tutun, yemeye teşvik edin. Etrafın kirlenmesini önemsemeyin, çünkü bu denemeler onun için çok önemlidir.
¨ Bir şeyi işaret ederek istediği zaman, ona o cismi verirken ne olduğunu da söyleyin.
¨ El-yüz yıkama, kucağa alma, hafifçe sallama, ninni söyleme gibi yatmaya hazırlık işlemlerini hep aynı saatlerde, aynı biçimde yaparak alışkanlık gelişmesini sağlayın.
¨ Gece uyanıp ağlarsa ona seslenin, yanına gidip konuşun, okşayın. Ama ışığı yakmayın ya da kucağa almayın. Yanında uyuyana kadar kalabilir, şimdi uyku zamanı olduğunu söyleyebilir, yatarken dinlemeye alıştığı bir ninni ya da şarkıyı söyleyebilir ya da dinletebilirsiniz.
¨ Yürüme denemeleri yaptığı ortamın güvenli olmasına özen gösterin. Yürüme, ayrışmanın, bir birey olmanın simgesi gibidir, yüreklendirin.

13-18 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Sizinle birlikte sofraya oturtun. Eliyle ve kaşıkla yemesine izin verin, arada siz de yedirerek destekleyin.
¨ Banyoda oyuncaklar, doldurup boşaltacağı kap ya da plastik şişeleri verin.
¨ Bebeğiniz henüz yürümüyorsa mutlaka doktora danışınız.
¨ Onunla konuşmanız ve oyunlar oynamanız zihinsel ve fiziksel gelişimini güçlendirecektir

18-24 AY İÇİN ÖNERİLER
¨ Kalem-kağıt verip çizmeye, karalamaya teşvik edin.
¨ Ona iki-dört parçalı basit yap-boz oyuncaklar verebilirsiniz.
¨ Kutuları veya küpleri üst üste koyarak onunla birlikte kuleler yapın.
¨ Ev işlerinde ondan bazı ufak-tefek yardımlar isteyin: getir-götür, bunu çöpe at, gibi…
¨ El yıkama alışkanlığını ona yardım ederek kazandırın.
¨ Yaptığı küçük işler ve çabalar için ona gülümseyerek, “aferin” diyerek memnun olduğunuzu belli edin.
¨ Hareket yeteneğinin arttığı bu dönemden itibaren ev kazaları açısından dikkatli olun.
¨ İlaçları, deterjanları, çamaşır suyu şişelerini onun ulaşamayacağı yerlere kaldırın.
¨ Yemekleri en arka ocakta pişirin. Sıcak su dolu çaydanlığı bebek sofrada iken orada bulundurmayın.
¨ Buruna, boğazına cisim veya fındık, leblebi gibi yiyeceklerin kaçması en çok bu yaşlarda görülür. Küçük cisimleri veya yiyecekleri ulaşabileceği yerde bulundurmayın.
¨ Merdiven başlarına parmaklık ya da oynatamayacağı, üzerine çıkamayacağı engeller koyun.
¨ Bu dönem benlik gelişim dönemi ve buna bağlı olarak sınırların sınanması dönemidir. Bu nedenle çocuğunuzun sizin koyduğunuz sınırlar çerçevesinde yetilerine uygun seçimler yapmasını destekleyin. Örneğin, “Şu üç kazaktan birini giydirebilirim. Sen seç” gibi.
¨ Ağlayarak, tepinerek istediği bir şeyi yaptığınızda bu tür davranma olasılığı artacaktır. Bu şekilde istediğinde yapılmadığını görürse bu davranışı azalacaktır.
¨ Hiçbir zaman tabak elinizde odalarda dolaşarak çocuğunuza yemek yedirmeyin.

3 YAŞ İÇİN ÖNERİLER
¨ Çocuğunuz size bir şey söylerken televizyonu kapatarak, gazetenizi elinizden bırakarak onu dinleyin: ileride o da sizi dinleyecektir
¨ Onunla konuşurken oturun, onun göz düzeyine gelin.
¨ Oyuncakların toplanmasını oyuna dönüştürerek bu alışkanlığı kazandırın: örneğin arabaları garaja sokmak, topları veya küpleri bir sepetin içine uzaktan atmak, gibi.
¨ Ev işlerinde yardım etmesine olanak verin, ve ondan bunu isteyin: toz alma, çatal-kaşıkları ayırma, eşyaları çekmecelere yerleştirme, gibi..
¨ Yaptığı küçük işler ve çabalar için ona gülümseyerek, “aferin” diyerek memnun olduğunuzu belli edin.
¨ Onunla resim ve hikaye kitapları okuyun.
¨ Müzikli çocuk oyunları oynayın, şarkı söyleyin.
¨ Aile fotoğraflarına bakarak kişilerle ilgili olaylar anlatın.
¨ Birden üçe kadar meyveleri, elbisesinin düğmelerini, ya da parmaklarını beraberce sayarak oynayın.
¨ Büyük karton kutuları ev ya da araba yaparak oynaması için verin.
¨ El yıkama-kurulamayı öğretin, Banyoda oyuncaklar ve köpüklerle oynayın.
¨ Üzerine binebileceği, zıplayabileceği yumuşak ev eşyaları, yastıklar sağlayarak hareket imkanı yaratın
¨ Şekiller yapması için hamur, ayrıca kağıt-kalem verin. Kalem-kağıtla yuvarlak, kare gibi şekiller çizin.
¨ Mümkün olduğunca, ona seçme şansı verin: elma mı, portakal mı istersin? Gibi
¨ Giysilerini kendisinin çıkarmasına ve kolay giyilebilen bazılarını giymesine fırsat verin.

hazırlayan&kaynak: Doç. Dr. Kürşat Aydın Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Bölüm Başkanı

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...